რა პრობლემებს იწვევს წყლის pH-ის დარღვევა და როგორ აღვადგინოთ ბალანსი

რა არის pH?  

სკოლაში გვასწავლიან, რომ pH წყალხსნარებში წყალბადის კონცენტრაციაზე მიგვითითებს. დაბალი pH ნიშნავს, რომ სითხეში მეტი წყალბადის იონია, ხოლო უფრო მაღალი pH მასში ნაკლები წყალბადის იონის არსებობაზე მიუთითებს. pH-ის შკალაზე დიაპაზონი 0-დან 14-მდეა, 7 ნეიტრალურია. 7 -ზე ნაკლები pH მჟავიანობის მაჩვენებელია. ხოლო 7-ზე მეტი pH მის ტუტე ბუნების მაჩვენებელია. მაგალითად, კოკა-კოლას pH 2.3-ია, რაც მის მჟავიანობაზე მეტყველებს. მათეთრებლის pH კი 13,5-ია. ე.ი. ტუტეა.

რა არის წყლის pH?

ეს არის მაჩვენებელი იმისა, თუ რამდენად მჟავე/ტუტეა წყალია.  წყლის pH წყლის ხარისხის საზომია. ის უნდა მერყეობდეს შუალედში 6,5-6,8. სხვა შემთხვევაში, მისი სასმელად გამოყენება რეკომენდებული არაა. თუ წყალი ტუტეა, მას უსიამოვნო გემო და სუნიც ექნება. მოსალოდნელია, დააზიანოს წყლის მილები, სარეცხი მანქანა და ა.შ. 

მჟავე წყალი, რომლის pH 6,5 -ზე ნაკლებია, სხვადასხვა მინარევებითაა დაბინძურებული, რის გამოც სასმელად უსაფრთხო არაა. მას ლითონის მილების კოროზიის გამოწვევაც კი შეუძლია

შევაჯამოთ – რა პრობლემებს იწვევს pH-ის მაღალი/დაბალი დონე?

1. საზიანოა ორგანიზმისთვის – ცვლის  მასში გახსნილი მინერალების სარგებლიანობას ორგანიზმისთვის
ბუნებაში აბსოლუტურად სუფთა წყალი არ არსებობს. ის მინერალებსა და ლითონებს შეიცავს, რაც ადამიანის ორგანიზმისთვის მნიშნელოვანია, თუმცა გასათვალისწინებელია დოზირება. თუ წყლის pH დაბალია, მასში გახსნილი მძიმე მეტალები ტოქსიკურია, რადგან ორგანიზმი მათ ჭარბად იღებს. მაღალი pH კი მათ ნაკლებ ხელმისაწვდომს ხდის.  ასეთი წყალი იწვევს კანის გამოშრობას, ქავილს, კანის გაღიზიანებას. 

ბოლო პერიოდში გამოქვეყნდა არაერთი სტატია, სადაც ტუტე წყლის სარგებლიანობის შესახებ გვიყვებიან. ავტორთა განცხადებით, წყალი, რომლის pH დონე აღემატება 8.5 -ს, ორგანიზმს ეხმარება სისხლში შაქრის შემცირებაში, ნაწლავების მოწესრიგებასა და ჰიდრატაციის გაუმჯობესებაში. თუმცა ეს ინდივიდუალურია. შესაძლოა, რიგი დაავადების მქონეთათვის ტუტე წყალს ნეგატიური რეაქცია ჰქონდეს. ამასთან, აღნიშნული საკითხი ადამიანებში კარგად გამოკვლეული არაა, ამიტომ მსგავსი დასკვნა ნაადრევია. 

2. აზიანებს ტექნიკას/მილებს – შეიცავს იმაზე მეტ მინერალს, ვიდრე საჭიროა 

მინერალები წყალს ძალიან ტუტეს ხდის. ასეთ წყალს ხისტი წყალი ეწოდება. როდესაც ის მილებსა და მანქანებში გაედინება, მინერალები ეკვრის როგორც მილებს, ისე ერთმანეთს, რაც მილების გაჭედვას და სხვა პრობლემებს იწვევს

როგორ გავიგოთ წყლის pH?

წყალი ტუტეა, თუ:

სპილენძის ტექნიკას დაჰკრავს ლურჯი ან მწვანე შეფერილობა, ონკანს კი – მწვანე;

წყალსადენები ჟონავს;

ფოლადის ან თუჯის სანტექნიკა შეღებილია წითლად/ჟანგისფრად;

შეამჩნიეთ კოროზია და გამოტუტვა (გამომარილება);

მჟავე გემო.

წყლის pH მაღალია, თუ:

მას მწარე გემო აქვს;

წყლის ნაკადი შემცირებულია;

დუში და ონკანი დაფარულია ქერცლის მსგავსი ნივთიერებით.

გარდა ამ ნიშნებისა, შესაძლოა წყლის ტუტიანობა ან მჟავიანობა სხვა ნიშნებითაც იყოს გამოხატული. ამიტომ, საჭიროა წყლის pH-ის ბალანსის დადგენა. ამისთვის ლაბორატორიული კვლევებია საჭირო, თუმცა უხეში განსაზღვრისთვის, ლაკმუსის ქაღალდი შეგიძლიათ გამოიყენოთ:

გამჭვირვალე ჭიქაში ჩაასხით ონკანის წყალი. ჩადეთ მასში ლაკმუსის ქაღალდი. დააყოვნეთ 1-2 წუთი და დააკვირდით ქაღალდის ფერის ცვლილებას: თუ ლაკმუსის ქაღალდი ლურჯია, მჟავე გარემოში ის გაწითლდება, თუ წითელია – ტუტე გარემოში გალურჯდება. 

რა იწვევს წყლის ბალანსის დარღვევას?

წყლის pH-ის დისბალანსს ქიმიკატები და მინარავები იწვევს. წყალი კი ელემენტებს ყველაფრისგან იღებს. ამიტომ, ქვეყნის მასშტაბით, წყლის pH განსხვავებულია. 

pH-ის დონის სტანდარტულიდან გადახრის მიზეზი შეიძლება იყოს იმ ნიადაგის შემადგენლობა, საიდანაც ის მოედინება. მაგალითად, კლდოვანი უბნებიდან  ტუტე წყალი მოედინება, რომელიც შეიცავს კარბონატულ, ბიკარბონატულ და ჰიდროქსიდის ნაერთებს. ეს ნივთიერებები წყალში კარგად იხსნება, რაც pH-ს ზრდის. წყლის მჟავიანობა არაერთი მიზეზით შეიძლება იყოს გამოწვეული – ნალექები, მცენარეთა დაშლა, ქიმიური ჩამონადენი და სხვა. 

როგორ დავასტაბილუროთ წყლის pH ?pH წყლის ტემპერატურას ჰგავს. თუ თქვენ გაქვთ ცხელი წყალი, დაამატეთ ცივი წყალი, რათა ის ოთახის ტემპერატურამდე დაიყვანოთ. pH-ის ბალანსირებისთვისაც იგივე პრინციპი გამოიყენება, რაც ოსმოსური წყლის ფილტრაციით მიიღწევა. წყლის ფილტრი  წყლის pH-ის ბალანსირებას ახდენს და ზემოთ ჩამოთვლილი პრობლემებისგან გიცავთ.